Είναι νέες, ωραίες και αγωνίστριες στην επαγγελματική τους δραστηριότητα αλλά και στην προσωπική τους ζωή. Τους ενώνει η αγάπη τους για τη μέλισσα, μια αγάπη που στάθηκε ικανή για τις περισσότερες να εγκαταλείψουν την Αθήνα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης και να εγκατασταθούν στην επαρχία κυνηγώντας το αληθινό νόημα της ζωής πέραν της επιβίωσης.

Πέντε γυναίκες μελισσοκόμοι, που διακρίνονται στον εργασιακό τους χώρο, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας μιλούν στο “Μελισσοκομικό Βήμα” για την ενασχόλησή τους με τη μελισσοκομία και απαντούν σε απλά και καθημερινά ερωτήματα. Μπορεί και σε ποιο βαθμό μια γυναίκα να ανταπεξέλθει μόνη της στις δύσκολες υποχρεώσεις της μελισσοκομίας;

Πόσο εύκολο είναι άραγε η γυναίκα μελισσοκόμος να συνδυάσει την επαγγελματικής της δραστηριότητα με τις “υποχρεώσεις” της στο σπίτι, την οικογένεια και τα παιδιά ή διαφορετικά να λειτουργήσει αρμονικά ως επαγγελματίας, γυναίκα και μητέρα; Και ποιο είναι το στίγμα της σύγχρονης Ελληνίδας γυναίκας μελισσοκόμου;

Καθεμιά έχει και μια ιστορία να διηγηθεί για την ενασχόλησή της με τη μέλισσα. Όλες αναφέρονται στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει μια γυναίκα και συμφωνούν ότι η διάκριση έρχεται μόνο με την αγάπη στη μέλισσα. Και αποδέχονται αυτό που υποστηρίζει η Σοφία Παπαδοπούλου από το Ναύπλιο “… η μέλισσα είναι ίσως λίγο περισσότερο γυναικεία υπόθεση, παρά ανδρική”!

Ιωαννίδου Νατάσα Αλιβέρι Εύβοιας

ίδια για να προσθέσει την πρόθεσή της να εξελιχθεί συνδυάζοντας τη μελισσοκομία με τα βότανα και τα καλλυντικά με τα οποία ασχολείται.

Έκτοτε ξεκίνησε εντατικά να διαβάζει, να ρωτά και να μαθαίνει και κυρίως να κάνει τα πάντα για αυξήσει το μελισσοκομείο της αποσκοπώντας να εκμεταλλεύεται ότι της δίνει η μέλισσα: από το μέλι και τη γύρη μέχρι το κερί, την πρόπολη και το δηλητήριο.”Είναι δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο να ασχοληθεί μια γυναίκα με την μελισσοκομία. Μπορεί να το φέρει στα μέτρα της αρκεί να αγαπάει τη μέλισσα…” τονίζει εξαιτίας των δύσκολων εργασιών κυρίως στη μεταφορά, που απαιτεί μεγαλύτερη μυϊκή δύναμη. 

Είναι δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο να ασχοληθεί μια γυναίκα με την μελισσοκομία. Μπορεί να το φέρει στα μέτρα της αρκεί να αγαπάει τη μέλισσα…

Ακόμα πιο δύσκολο, προσθέτει, είναι να συνδυάσει η γυναίκα μελισσοκόμος την επαγγελματική της ενασχόληση με το σπίτι και την οικογένεια, αλλά φύση αισιόδοξη υπενθυμίζει ότι “τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο”. Έστω και αν ασκεί μόνη της και χωρίς βοήθεια την μελισσοκομία.

Η συζήτηση στρέφεται στην απόφασή της να εγκαταλείψει την Αθήνα και να εγκατασταθεί στην επαρχία, όπως και πολλοί στα χρόνια της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας. “Είμαι καλλιτέχνης και άνεργη, το μέλι ήρθε και έδεσε καθώς η μελισσοκομία άρχισε να συμβάλει στον οικογενειακό προϋπολογισμό” υπογραμμίζει για να υποστηρίξει ότι η μελισσοκομία είναι δραστηριότητα, που απαιτεί πολλές γνώσεις, πολλή δουλειά και τεράστιο αγώνα για να ανταπεξέλθει μια γυναίκα.

Τι συνιστά όμως σε όσους αποφασίζουν να ασχοληθούν με τη μελισσοκομία για να εξασφαλίσουν τον βιοπορισμό τους, τάση που εμφάνισε αυξητικές τάσεις τα προηγούμενα χρόνια της κρίσης; Η απάντηση ξεκάθαρη: “Εάν δεν ασχοληθούν με την μελισσοκομία επειδή δεν τους προσέλκυσε η μέλισσα ή εάν δεν αγαπούν τη μέλισσα δεν θα καταφέρου

Παπαδοπούλου Σοφία, Ναύπλιο

τα πρώτα πέντε μελισσοσμήνη της. Το πιο γλυκό όνειρο, είχε μόλις ξεκινήσει!

Η ίδια δηλώνει μεταξύ των τυχερών ανθρώπων που έκαναν το χόμπι και την αγάπη τους επάγγελμα. Ασκεί επαγγελματικά την μελισσοκομία, διατηρώντας όμως στο έπακρο τον ενθουσιασμό του χομπίστα -φυσιολάτρη, του εραστή του κόσμου της μέλισσας.

 “Μια γυναίκα μπορεί να ανταπεξέλθει στις ανάγκες της μελισσοκομίας, στον βαθμό που μπορεί και ένας άντρας. Και οι δυο θα χρειαστούν βοήθεια στην μεταφορά των μελισσοσμηνών (στην νομαδική μελισσοκομία) όταν αυτή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί από ένα μόνο άτομο, ανεξαρτήτως φύλου”

 “Μια γυναίκα μπορεί να ανταπεξέλθει στις ανάγκες της μελισσοκομίας, στον βαθμό που μπορεί και ένας άντρας. Και οι δυο θα χρειαστούν βοήθεια στην μεταφορά των μελισσοσμηνών (στην νομαδική μελισσοκομία) όταν αυτή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί από ένα μόνο άτομο, ανεξαρτήτως φύλου” τονίζει και συνεχίζει: “Η τέχνη της μελισσοκομίας και το επάγγελμα του μελισσοκόμου γενικότερα, προϋποθέτει αγάπη στην φύση και στην μέλισσα. Ταυτόχρονα απαιτεί λεπτούς χειρισμούς, κριτική ικανότητα, ευστροφία, αγάπη για μελέτη, δημιουργικότητα, οργανωτικότητα, υπευθυνότητα αλλά και εκλεπτυσμένο γούστο και αισθητική, ώστε να καταφέρεις να προωθήσεις ικανοποιητικά τα προϊόντα σου.Όλα τα παραπάνω αποτελούν χαρακτηριστικά στα οποία μια γυναίκα σε καμία περίπτωση δεν υστερεί.

Η Σοφία χαίρεται που είναι μια από τις γυναίκες σε ένα επάγγελμα που έρχεται μαζί με πολλές αμφισβητήσεις για το φύλο της και που με το παράδειγμά της αποδεικνύει πως εκτός από νομοθετικά οι γυναίκες είναι και ουσιαστικά ίσοι και πως η εργατικότητα, οι δεξιότητες και οι ικανότητες δεν είναι θέμα φύλου.

 “Ας μην διστάζουν οι γυναίκες να ασχοληθούν με αυτό το τόσο πολυπαραγοντικό και άκρως δημιουργικό επάγγελμα, διότι χωρίς αμφιβολία έχουμε πολλά να προσφέρουμε στην ελληνική μελισσοκομία και στην Ελληνική οικονομία” δηλώνει με παρρησία ενώ στην ερώτηση για τον συνδυασμό της επαγγελματικής δραστηριότητας με τις οικογενειακές “υποχρεώσεις σημειώνει: “Για μια γυναίκα που έχει αναλάβει αποκλειστικά την ευθύνη για την λειτουργία του σπιτιού, των παιδιών και του συντρόφου της, μάλλον κάθε επάγγελμα ή καριέρα είναι δύσκολο να συνδυαστεί. Για τις γυναίκες όμως που αναζητούν κάτι δημιουργικό, είναι ένα θαυμάσιο επάγγελμα καθώς πιστεύω πως η πλειοψηφία των σύγχρονων οικογενειών δεν λειτουργεί πλέον με τον παραδοσιακό τρόπο των προηγουμένων δεκαετιών.

Σήμερα υπάρχει αλληλοϋποστήριξη και συνεργασία μέσα στο σπίτι, μεταξύ των συντρόφων. Άλλωστε, το γεγονός πως μια γυναίκα μπορεί να ανταπεξέλθει άριστα ακόμα και μόνη της στην οργάνωση, την λειτουργία και τις αυξημένες απαιτήσεις ενός ολοκληρου νοικοκυριού και μιας οικογένειας, πιστεύω πως αποδεικνύει πως μπορεί να ανταπεξέλθει άριστα και στις ανάγκες της όποιας απαιτητικής εργασίας”.

Αναφορικά με το στίγμα της σύγχρονης γυναίκας μελισσοκόμου θεωρεί ότι όλο και περισσότερες αξιόλογες γυναίκες αφήνουν σήμερα το στίγμα τους στην μελισσοκομία, στην Ελλάδα και στον κόσμο, όχι μόνο με την εργατικότητα και την σκληρή δουλειά αλλά και με το ταλέντο και τον αέρα

των διαφορετικών ιδεών. Η γυναίκα καλείται σήμερα να ασχοληθεί με την μελισσοκομία χωρίς να χάσει την γυναικεία της φύση, αντιθέτως, αξιοποιώντας την.

Με τη μελισσοκόμο από το Ναύπλιο να καταλήγει: “Αν με ρωτάτε, βαθιά μέσα μου, πιστεύω πως η μέλισσα είναι ίσως λίγο περισσότερο γυναικεία υπόθεση, παρά ανδρική”

Γωγώ Χριστακοπούλου, Κεφαλλονιά

Εγκατεστημένη στην Κεφαλλονιά η 39χρονη Γωγώ Χριστακοπούλου είναι απόφοιτη τεχνολογίας γεωπονίας και αποφάσισε συνειδητά να ακολουθήσει αυτόν τον αγροτικό κλάδο το 2012 συνδυάζοντας οικονομικά και φυσιολατρικά κίνητρα. Η διεκδίκηση του γνήσιου και αληθινού ήταν άλλωστε και ο λόγος που εγκατέλειψε τόσο η ίδια όσο και η οικογένειά της την Αθήνα για να εγκατασταθούν στην Κεφαλλονιά.

Η Γωγώ είναι επαγγελματίας μελισσοκόμος και μέχρι και σήμερα διατηρεί και διαχειρίζεται εξ ολοκλήρου και αποκλειστικά όλες τις κυψέλες των μελισσοκομείων της μόνη.

Όσο για τις δυσκολίες του επαγγέλματος για μια γυναίκα αναφέρει: “Από την πρώτη μέρα ενασχόλησης μου με την μελισσουργία βεβαιώνω με απόλυτη ειλικρίνεια πως σαν άνθρωπος, εγκεφαλικά ψυχικά και συναισθηματικά βελτιώθηκα, ισορρόπησα, αναγεννήθηκα, μετουσιώθηκα με τους κύκλους ζωής γύρω μας ορατούς και αόρατους αλλά συνάμα σωματικά καταποντίστηκα και απέκτησα μυοσκελετικους πόνους που δεν γίνεται να αποφύγεις όσο και αν εμπλουτίζεις την εργασία σου με τεχνολογικές διευκολύνσεις και εργασιακές πατέντες”.

Σε όλα τα επαγγέλματα, υπάρχουν δυσκολίες όταν η γυναίκα εκ των πραγμάτων απουσιάζει από το σπίτι και απαιτείται να εφαρμοστεί μια ενδοοικογενειακή συνεργασία και αλληλοκάλυψη, κυρίως ως προς τις ανάγκες των ανηλίκων παιδιών

“Σε όλα τα επαγγέλματα, υπάρχουν δυσκολίες όταν η γυναίκα εκ των πραγμάτων απουσιάζει από το σπίτι και απαιτείται να εφαρμοστεί μια ενδοοικογενειακή συνεργασία και αλληλοκάλυψη, κυρίως ως προς τις ανάγκες των ανηλίκων παιδιών” συνεχίζει για τον συνδυασμό επαγγελματικής ενασχόλησης με το σπίτι και την οικογένεια: “Κατά τα αλλά η δουλειά αυτή υπερτερεί ως προς την ευελιξία ωραρίου και διαχείρισης του συνόλου των εργασιών, σε σχέση με ένα εργασιακό περιβάλλον με αυστηρό ωράριο υπό την εποπτεία ενός εργοδότη. Υπάρχει φυσικά επιτακτικότητα κυρίως σχετικά με τις καιρικές συνθήκες, τις ανάγκες της ροής της κυψέλης αλλά και πάλι μπορεί να είναι τυπική στο μελισσοκομείο της χωρίς αρνητικό κόστος αν λείψει μια μέρα. Προσωπικά, ήταν το βασικό μου κίνητρο να αφήσω την δουλειά γραφείου και να γίνω αγρότισσα. Μέσα από την δουλειά μου αναπτερώνω το βιοτικό επίπεδο όλης της οικογένειας, φέρνοντας τις 4 εποχές μέσα στο σπίτι μας”.

Όσο για το στίγμα της σύγχρονης μελισσοκόμου σημειώνει: “Η σύγχρονη μελισσοκόμος φέρει μέσα της το «αεί». Δρα και αποπνέει με κάθε της κίνηση αειφορία, πρόοδο,σέβας. Έχει αυτοσκοπό το αύριο όχι μόνο για αυτήν και τα παιδιά της αλλά για το σύμπαν, για το ευχαριστώ στον Δημιουργό. Έχει σκοπό να ευχαριστεί και να τιμά τη Μάνα Φύση. Μορφώνεται, διδάσκεται και διδάσκει, μεταλαμπαδεύει. Είναι μια αρχόντισσα στη φύση και στην κοινωνία και δεν υστερεί ούτε μειονεκτεί μπροστά σε κανένα άλλο επάγγελμα. Ξέρει πως πρέπει να διαχειριστεί τη μέλισσα σαν φυλαχτό, σαν θησαυρό ανεκτίμητο”.

Τριδήμα Κατερίνα, Άνδρος

Από μικρή στα βάσανα η 36χρονη Κατερίνα Τριδήμα στην Άνδρο, βρίσκεται από τα μαθητικά της χρόνια στο μελισσοκομείο του πατέρα της και από το 2014 έχει τα δικά της μελίσσια. Ήταν η εποχή που εγκατέλειψε την Αθήνα, όπως και πολλοί άλλοι εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, γιανα εγκατασταθεί στην Άνδρο, το νησί του συζύγου της, για λόγους επιβίωσης.

Επαγγελματίας μελισσοκόμος πλέον παράγει βιολογικό μέλι από θυμάρι και ρείκι, όσες και οι ανθοφορίες στο νησί, με την επωνυμία 3MELISSES καθώς και όλα τα προϊόντα της μέλισσας -γύρη, πολτός, πρόπολη.

Μόνη μου δεν είναι δυνατό να εξυπηρετήσω 300 μελίσσια. Έχει πολύ βάρος η δραστηριότητα, χρειάζονται και αντρικά χέρια. Αλλά και ένας άντρας μόνος του δεν μπορεί να τα καταφέρει, χρειάζεται εργατικά χέρια…

“Μόνη μου δεν είναι δυνατό να εξυπηρετήσω 300 μελίσσια. Έχει πολύ βάρος η δραστηριότητα, χρειάζονται και αντρικά χέρια. Αλλά και ένας άντρας μόνος του δεν μπορεί να τα καταφέρει, χρειάζεται εργατικά χέρια…” διαπιστώνει η Κατερίνα διευκρινίζοντας ότι έχει την βοήθεια και την στήριξη του συζύγου της. Όπως επίσης ότι μπορεί να ρυθμίσει και τις επαγγελματικές της δραστηριότητες με τέτοιο τρόπο ώστε να ανταποκρίνεται και στις “υποχρεώσεις” της στο σπίτι και την οικογένεια. Αν και στη σύγχρονη εποχή και οι άνδρες συμβάλουν στις υποχρεώσεις του σπιτιού ενώ και τα παιδιά όταν δεν υπάρχει άλλη βοήθεια πηγαίνουν στο μελισσοκομείο.

Οι μεγαλύτερες δυσκολίες, συμπληρώνει, αφορούν στις μετακινήσεις καθώς ένα μελισσοκομείο πρέπει να διασκορπιστεί σε πολλά διαφορετικά σημεία. Ακόμα μια μεγάλη δυσκολία προκύπτει από τους περιορισμένους τρύγους αλλά και τους βοριάδες, που μπορεί να μην αφήσουν τις μέλισσες να πετάξουν. “Αν δεν δώσει το θυμάρι, όπως συμβαίνει κάποιες φορές πάμε χαμένοι…” τονίζει η μελισσοκόμος από την Άνδρο μιλώντας για τις ιδιαίτερες συνθήκες της παραγωγής σε ένα Αιγαιοπελαγίτικο νησί.

Όσο αφορά το στίγμα της σύγχρονης Ελληνίδας μελισσοκόμου η απάντησή της μας εκπλήσσει: “…Βασικά δεν σε πιστεύουν! Πηγαίνω σε εκθέσεις, μιλάω στους επισκέπτες για την παραγωγή μας και κοιτάζουν τον άντρα, νομίζοντας ότι εκείνος παράγει…” Ωστόσο δηλώνει λάτρης του επαγγέλματός της εκφράζοντας με κάθε τρόπο την αγάπη της για τη μέλισσα.

Ζαγαριώτη Χριστίνα, Λαμία

Με μόλις τρεις κυψέλες ξεκίνησε την ενασχόλησή της με τη μελισσοκομία το 2011 στη Λαμία η 37χρονη Χριστίνα Ζαγαριώτη, πρόεδρος του τοπικού Μελισσοκομικού Συλλόγου. Σήμερα είναι επαγγελματίας μελισσοκόμος και ασχολείται αποκλειστικά με την παραγωγή μελιού.

Για τις δύσκολες χειρωνακτικές εργασίες, όπως το φόρτωμα και το ξεφόρτωμα χρειάζεται και η βοήθεια ενός άντρα…

“Για τις δύσκολες χειρωνακτικές εργασίες, όπως το φόρτωμα και το ξεφόρτωμα χρειάζεται και η βοήθεια ενός άντρα…” σημειώνει για να συμπληρώσει ότι η ίδια το επιχείρησε στο παρελθόν με αποτέλεσμα να υπάρχουν μυϊκά προβλήματα. Παράλληλα, παραδέχεται ότι είναι αρκετά δύσκολο να ανταποκριθεί στις επαγγελματικές και τις “υποχρεώσεις” της στο σπίτι και την οικογένεια. Εκτός της βοήθειας, που έχει, συχνά παίρνει τα δίδυμα παιδιά της στο μελισσοκομείο – παλαιότερα όταν τα παιδιά ήταν μικρότερα σε ηλικία πήγαινε λιγότερο στο μελισσοκομείο της.

Για την πρόεδρο του Μελισσοκομικού Συλλόγου η σύγχρονη Ελληνίδα μελισσοκόμος έχει στη διάθεσή της σύγχρονα παραγωγικά μέσα, πολλές γνώσεις αλλά και τεράστιες δυνατότητες προβολής και διάθεσης των προϊόντων της προκειμένου να εξελιχθεί επιχειρηματικά.

Αναφερόμενη και στις συνδικαλιστικές της δραστηριότητες υπενθυμίζει ότι είναι η πρώτη πρόεδρος του Μελισσοκομικού Συλλόγου Λαμίας, γεγονός που αρχικά δεν πέρασε απαρατήρητο.